Donderdag 5 juni verscheen er een artikel in de Twentsche Courant Tubantia over Hangi Lauha
Muziekspektakel
Hengelo in noten vertaald
Concordia brengt water, lucht, aarde en vuur in Hengelose setting op het podium.
door Loes Geerdink HENGELO –
Kabbelende beken, blazende wind, zoutwinning en metaalbewerking verbeeld in muziek. Wie wil weten hoe dat klinkt en er uitziet, moet 6 september reserveren in zijn agenda.
Dan voert Muziekvereniging Concordia het muziekspektakel Hangi Lauha uit. De vier elementen water, lucht, aarde en vuur vertaald naar Hengelo en vervolgens op muziek gezet.
Componist Folkert Buis, die eerder de megaproductie TheWall op het marktplein neerzette, begon een jaar geleden met schrijven aan de ‘symfonie van, voor en door Hengelo’. De titel Hangi Lauha is de oude Germaanse benaming die in de loop der eeuwen is verbasterd tot Hengelo. Buis heeft de elementen een muzikale vertaling gegeven, waarin de geschiedenis en wording van de stad centraal staan.
Van het minuscule dorpje dat ontstond in de oksel van drie beken (water), op grond die rijkelijk is voorzien van zout (aarde), tot de metaalstad (vuur) waar dat onaanzienlijke stipje tot uitgroeide toen de industrie zich er eenmaal vestigde. Met enig snobisme richting omgeving tot gevolg: de Hengeler Weend (lucht). Buis: „Elk deel heeft heel nadrukkelijk zijn eigen karakter. Ze zijn duidelijk verschillend. Er zit een bepaalde opbouw in. In het begin heel klassiek en eindigend in een heavy metalband.”
Het uitgangspunt van de symfonie vormt het gedicht De Beken van voormalig stadsdichter Fred van de Ven. „Ik had eerder al een muzikale bewerking gemaakt van De Beken. Dus dat was gemakke-lijk”, lacht Buis. Dat geldt niet voor het hele proces. „Het was wel een bevalling. Maar ik heb uiteindelijk wel 45 minuten muziek uitgepoept.”
„Het windgedeelte doe ik met een theremin, een instrument dat je stuurt door in de lucht te zwaaien”, vertelt de musicus, terwijl hij met armgebaren zijn verhaal illustreert. Ook de blazers van het orkest hebben een rol. Klarinettiste Marga Boerkamp: „Het is voor ons heel bijzonder, blazen op een instrument zonder dat er geluid uit komt.” Want alles dat ze mogen doen, is zachtjes lucht erdoor blazen. Buis: „Je krijgt wel versterking van de buis, geen muziek: het geluid van wind.”
„Bij ‘zout’ is er heel veel slagwerk, melodisch slagwerk”, vertelt Buis. Zo is er bijvoorbeeld een marimba, een soort grote houten xylofoon. „Hier kom je ook bij chloortreinen terecht”, zegt Folkert Buis over zijn associatieve werkwijze.
De metaalindustrie gaat gepaard met vuur en veel lawaai. Daar komt een heavymetalband aan te pas. „Dan staan twee gitaristen los te gaan, een drummer en een bassist. Hier zit een tekst bij van Wouter Munsterman.”
De afsluiting vormt een soort volkslied door een groot gelegenheidskoor. Dat schrijft de vorige stadsdichter John Heymans. „We zijn allebei aan de slag gegaan, maar zijn tekst paste niet in de cadans van mijn volkslied, dus dat zijn we nu op elkaar aan het afstemmen.”
Dat gelegenheidskoor telt inmiddels zo’n zeventig zangers, waaronder de vader van Folkert Buis.
Daar mogen nog zo’n dertig zangers of zangeressen bij. „Vooral mannen”, benadrukt Boerkamp.
„Volgende week is de eerste repetitie. De vereniging is al die tijd al bezig met instuderen op onze vaste woensdagavond. Dat moet op een gegeven moment samenkomen.” Op woensdag 25 juni zijn ’s avonds gezamenlijke repetities en zondag 24 augustus de hele dag.
(bron: Tubantia donderdag 5 juni 2014)
De boer op met ‘ Hangi Lauha’
Na alle tijd en energie die Folkert Buis heeft gestoken in het schrijven van Hangi Lauha, is het niet de bedoeling het bij één uitvoering te laten. De componist is met verschillende partijen in overleg om zijn compositie in een ander verband ten gehore te brengen.
„Een van de eerste ideeën was om op vier verschillende locaties de vier delen te spelen. Dus ‘water’ bij de fundamenten van Huys Hengelo, vuur in de Gieterij, zout bij een van de zouttorens, bijvoorbeeld op Het Esrein, en Hengeler Weend in het stadhuis”, beschrijft Buis. „Dat was logistiek echter een ramp. Dan moet je zorgen dat je vier orkestinstellingen klaar hebt staan. Maar het publiek moet ook verhuizen.”
Buis is in overleg met de monumentencommissie, die in september, de maand van de uitvoering, inzoemt op het industrieel erfgoed in de stad. Hangi Lauha heeft immers een sterke link met de industrie in Hengelo.
Ook wil Buis het onderdeel maken van een educatief project bij scholen. In twee stadsdelen leggen de scholen momenteel de focus op erfgoed en muziek en theater. Beide thema’s lenen zich voor een bezoekje aan de nieuwe stadssymfonie, die in dit geval uitgevoerd zal worden achter het Heim, in Hart van Zuid, tevens het hart van het industrieel erfgoed van de stad.
De bedoeling is dat leerlingen op school een serie lessen volgen over het thema industrieel erfgoed of over muziek en theater en daarna Hangi Lauhabezoeken.
Buis zoekt naar meer verbindingen, bijvoorbeeld met het zout in Haaksbergen of elders in de regio.
(bron: Tubantia donderdag 5 juni 2014)